Bà Harper Lee - tiểu thuyết gia đoạt giải Pulitzer - qua đời ở Monroeville, Alabama, Mỹ, thọ 89 tuổi.

Ông Mike Kennedy - thị trưởng vùng Monroeville - xác nhận với tờ Guardian về việc tiểu thuyết gia nổi tiếng vừa qua đời trên quê hương.

Thông báo về việc Harper Lee qua đời, Andrew Nurnberg - người đại diện của cố văn sĩ bày tỏ: "Chúng ta vừa mất đi một nhà văn vĩ đại, một người bạn tuyệt vời và một tượng đài của sự chính trực".

Ông Nurnberg cũng cho biết thêm, sáu tuần trước, khi gặp gỡ nữ văn sĩ, ông còn thấy bà rất tinh anh và vẫn hóm hỉnh như mọi khi. Lúc đó, bà vui vẻ trao đổi chuyện văn chương với người đại diện của mình và còn trích dẫn thơ của Thomas Moore.

Tim Cook - CEO của Apple - bày tỏ nỗi tiếc thương Harper Lee bằng cách đăng một câu trích trong tác phẩm Giết con chim nhại lên Twitter: "Lương tâm của một con người là điều không tuân theo nguyên tắc phán quyết của đám đông".

Trước khi mất, Harper Lee sống nhiều năm ở một viện dưỡng lão - nơi cách ngôi nhà bà đã lớn lên tại Monroeville, Alabama chỉ chừng một dặm đường. Từ năm 2007, Harper Lee gần như mù hoàn toàn và điếc nặng sau cơn đột quỵ.

Chân dung nhà văn Mỹ Harper Lee chụp năm 2001. Ảnh: Alamy/ Guardian.

Harper Lee trở thành tiểu thuyết gia ăn khách toàn cầu chỉ với cuốn tiểu thuyết To Kill a Mockingbird, xuất bản năm 1960. Sách có nội dung về Atticus Finch - một luật sư da trắng nhận lời bào chữa cho một người đàn ông da đen bị buộc tội cưỡng hiếp. Cuốn sách bán ra hơn 30 triệu bản in và thuộc top ăn khách toàn cầu, trở thành tiểu thuyết kinh điển trong nền văn chương Mỹ hiện đại. Sách giành giải Pulitzer năm 1961.

Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nữ nhà văn sau đó được đạo diễn Robert Mulligan chuyển thể thành tác phẩm điện ảnh cùng tên, đưa người xem đến với miền Nam nước Mỹ những năm 1930 của thế kỷ 20. Đó là buổi đầu của kỷ nguyên nô lệ, của nạn phân biệt chủng tộc khắc nghiệt đánh dấu một thời kỳ đen tối, khủng hoảng bậc nhất trong lịch sử nước Mỹ. Bộ phim Giết con chim nhại từng giành ba giải Oscar vào năm 1963 cho "Nam diễn viên chính xuất sắc" (Gregory Peck), "Chỉ đạo nghệ thuật xuất sắc" và "Kịch bản chuyển thể xuất sắc".

"To Kill a Mockingbird" là hiện tượng của ngành xuất bản thế giới.

Năm 2012, nhân kỷ niệm 50 năm ngày bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết của Harper Lee ra đời, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã viết lời giới thiệu bộ phim: "To Kill a Mockingbird đã khẳng định sự bạo tàn vô tận của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và sự vô giá của hành động đứng lên bảo vệ lẽ phải”. Harper Lee cũng từng được Tổng thống George Bush (2001 - 2009) vinh danh bằng Huân chương tự do vào năm 2007.

Một số ấn bản tiểu thuyết "Giết con chim nhại" do Nhã Nam và Nhà xuất bản Văn học phát hành ở Việt Nam.

Vào đầu năm 2015, Harper Lee công bố xuất bản cuốn sách mới mang tên Go Set a Watchman, lấy bối cảnh những năm 1950 - 20 năm sau khi phần một kết thúc. Cuốn này được coi như là phần tiếp theo của To Kill a Mockingbird dù nó được viết trước. Tác phẩm mau chóng trở thành cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ năm 2015, tuy vậy, cũng mang đến cho Harper Lee nhiều hệ lụy khiến bà đau lòng. Người quen và bạn văn của Harper Lee nghi ngờ bà bị lợi dụng trong việc xuất bản phần tiếp theo này. Đại diện của nữ văn sĩ phủ nhận điều đó.

Tại Việt Nam, Giết con chim nhại được Nhã Nam và Nhà xuất bản Văn học phát hành lần đầu năm 2008, dịch giả Phạm Viêm Phương và Huỳnh Kim Oanh. Đến nay, bản tiếng Việt được tái bản bốn lần, với lượng sách bán ra là 10.000 bản. Vào tháng 8/2015, công ty Nhã Nam cho biết đã giành quyền phát hành cuốn Go Set a Watchman ở Việt Nam. Đây là kết quả của vài tháng làm việc, với hàng trăm email trao đổi qua lại giữa Nhã Nam và đại diện của tác giả Harper Lee. Đơn vị sách này cho biết sẽ cố gắng chuyển ngữ tác phẩm sớm nhất để giới thiệu đến bạn đọc.

Thất Sơn

Sources: Vnexpress